mankasp έγραψε:
Πάντως σιγά σιγά καταλήγω στο συμπέρασμα πως όλα (πατέντες, οικονομία, ανάπτυξη, δημοκρατία, οικολογία...) είναι κομμάτια του ίδιου παζλ που βασίζεται σε 3-4 βασικές ιδεολογικές αρχές.
Ακριβώς Μανώλη! Όλα μαζί αυτά που περιγράφεις συναποτελούν αυτό που αποκαλείται πολιτική και που ο καθένας το βλέπει και το καθορίζει από τη δική του ιδεολογική σκοπιά. Στην περίπτωση δε συλλογικών φορέων, χρειάζεται ο σαφής καθορισμός αυτής της κοινής ιδεολογικής σκοπιάς, δηλαδή αυτών των 3-4 βασικών αρχών που και συ σημειώνεις, μέσα από τις οποίες θα πηγάζει και η εκάστοτε συλλογική θέση απέναντι στο κάθε ζήτημα που ανακύπτει. Αυτό πιστεύω ότι στο κόμμα μας δεν το έχουμε συζητήσει αρκετά, με αποτέλεσμα κάθε φορά που προκύπτει ένα θέμα να προσπαθούμε να αποφασίσουμε αποσπασματικά, χρησιμοποιώντας ως «επιχείρημα νομιμοποίησης» τη διαδικασία της ψηφοφορίας.
Προσπαθώντας να το αναλύσω περισσότερο θα χρησιμοποιήσω ως παράδειγμα το επίκαιρο θέμα του δάσους των Σκουριών.
Δεν πιστεύω ότι υπάρχει άνθρωπος στον πλανήτη που να θέλει να καταστραφεί το οποιοδήποτε δάσος, έτσι για πλάκα. Το ίδιο ισχύει και για το θέμα της ρύπανσης των θαλασσών, αφού όλοι εκτιμούμε την καθαρή θάλασσα αλλά και για την φροντίδα που πρέπει να απολαμβάνει η άγρια ζωή, αφού όλοι παραδεχόμαστε ότι τα άγρια ζώα χρειάζονται όσο κι ο αέρας που αναπνέουμε. Είναι φανερό ότι αν συνεχίσω σ' αυτή τη λογική θα γράψω τόμους μέχρι να εξαντλήσω τον κατάλογο.
Το γεγονός ότι παρ' όλα αυτά το φυσικό περιβάλλον εν γένει, διαρκώς απομειώνεται, σημαίνει ότι «απέναντι» στην πάνδημη αυτή επιθυμία για διατήρησή του, στέκονται άλλες τάσεις που οδηγούν στο ακριβώς αντίθετο. Με λίγα λόγια στις ανθρώπινες κοινωνίες δημιουργούνται «ανάγκες» που για να ικανοποιηθούν επιβάλλουν (κατά τη γνώμη πολλών) τη θυσία μέρους ή και του συνόλου του φυσικού περιβάλλοντος ολόκληρων περιοχών. Έχουμε δηλαδή δυο αντίθετες τάσεις που η κάθε μια τους προσπαθεί για τους δικούς της λόγους να επιβληθεί. Όταν αυτό συμβεί, τότε η σχέση φυσικού περιβάλλοντος - ανθρώπινη παρέμβαση θα ισορροπήσει σε κάποια νέα θέση, που στην καλύτερη των περιπτώσεων μπορεί ενδεχομένως να έχει συναποφασιστεί (ίσως και μέσω δημοψηφίσματος) στους κόλπους της τοπικής κοινωνίας, που εκ πρώτης όψεως το θέμα δείχνει να αφορά άμεσα.
Μια πρώτη ένσταση που προκύπτει εδώ είναι κατά πόσον η οποιαδήποτε τοπική κοινωνία μπορεί να αποφασίζει για τέτοια θέματα, αφού το περιβάλλον είναι κοινόχρηστο αγαθό ολόκληρης της ανθρωπότητας (το πέταγμα μιας πεταλούδας στην Ισπανία μπορεί να προκαλέσει τσουνάμι στην Ινδονησία λέει η Οικολογία υπερβάλλοντας σκόπιμα).
Η όλη προβληματική που έχει αναπτυχθεί μόλις τα τελευταία 100 περίπου χρόνια, κατέληξε σ' ένα επιστημονικό συμπέρασμα, το εξής:
«Η ανάπτυξη, η πρόοδος και η ευημερία του ανθρώπου, όσα δηλαδή αυτός ποθεί και προσπαθεί να εξασφαλίσει, δεν είναι δυνατόν να συνεχιστούν, αν δεν φροντίσει ταυτόχρονα να διατηρήσει ανέπαφη στο ακέραιο τη δυνατότητα της φύσης να του παρέχει αυτά που χρειάζεται».
Αυτό το συμπέρασμα που αποτελεί την «
αρχή της αειφόρου ανάπτυξης» είναι τόσο προφανές που κι ένας χαζός θα το καταλάβει αν του πεις π.χ. ότι αν δεν φροντίσεις να διατηρηθούν έστω κάποια δάση, τότε σε λίγο ετοιμάσου να πεθάνεις από ασφυξία.
Αυτός είναι κι ο λόγος που από τη στιγμή που διατυπώθηκε αυτή η αρχή, συντομότατα όλοι οι πολιτικοί σχηματισμοί ανά τον κόσμο έσπευσαν να την υιοθετήσουν ο καθένας όμως με το δικό του τρόπο. Έτσι διαμορφώθηκαν χοντρικά τρεις κυρίαρχες τάσεις / αρχές:
– Η
ασθενής αειφορία η οποία συμφωνεί στη διατήρηση του φυσικού κεφαλαίου σε ενιαία μορφή, χωρίς να δίνει σημασία στα επί μέρους τμήματά του. Με άλλα λόγια δηλαδή, όταν κάπου το φυσικό κεφάλαιο μειώνεται, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα αν φροντίσουμε κάπου αλλού αυτό να περισσεύει.
– Η
ισχυρή αειφορία η οποία αντιμετωπίζει το κάθε επιμέρους κεφάλαιο χωριστά και ρυθμίζει τη διαχείρισή του με τέτοιο τρόπο ώστε αυτό να είναι διαρκώς ανανεώσιμο.
– Η
αυστηρή αειφορία η οποία απαγορεύει εντελώς την εκμετάλλευση φυσικών πόρων που είναι δυνατό να εξαντληθούν και την επιτρέπει μόνο όταν οι φυσικοί πόροι είναι διαρκώς ανανεώσιμοι και μάλιστα σε ετήσια βάση.
Νομίζω ότι τώρα το τοπίο αρχίζει να ξεκαθαρίζει κι ο καθένας μπορεί να πάρει τη θέση που του ταιριάζει περισσότερο.
Ερχόμαστε λοιπόν στην αρχή αυτού του σημειώματος, όπου αναφέρουμε τα περί αρχών και θέσεων κι εγώ θέλω να διατυπώσω το εξής ερώτημα, που με απασχολεί όταν παρακολουθώ τέτοιες συζητήσεις και καλούμαι να πάρω θέση.
Είναι άραγε σωστό το κόμμα μας να καλείται να παίρνει θέση για κάθε μεμονωμένο γεγονός που θα έχει οικολογικό περιεχόμενο ή θα έπρεπε ως συλλογικός φορέας να έχουμε ήδη τοποθετηθεί με σαφήνεια ως προς τις τρεις παραπάνω αρχές, οπότε η θέση μας για το εκάστοτε συγκεκριμένο να προκύπτει αβασάνιστα και καθαρά;
Η δική μου απάντηση είναι σαφώς το δεύτερο και για έναν ακόμη λόγο:
Γιατί τότε θα μπορούσαμε να απαντήσουμε με σαφέστατο τρόπο και σε όποιον θέλει να συμμετέχει στην προσπάθειά μας και όπως είναι φυσικό ρωτάει για το τι πρεσβεύουμε στο Α ή το Β θέμα.
Καταλήγοντας και για να γίνω εντελώς συγκεκριμένος, θέλω να πω, ότι εγώ θα προτιμούσα όταν πρωτοσυναντήθηκα με το κόμμα μας να εύρισκα καταγραμμένο κάπου στις αρχές του ότι το κόμμα είναι τοποθετημένο υπέρ της αρχής της
ισχυρής αειφορίας (αυτή είναι η προσωπική μου θέση) παρά να με καλούν κάθε τόσο να ψηφίζω υπέρ ή κατά του αν θα προχωρήσει η επένδυση στα χρυσορυχεία στο δάσος των Σκουριών, θέμα για το οποίο γνωρίζω ελάχιστα και δυσκολεύομαι δικαιολογημένα να τοποθετηθώ.
Αν και υπάρχουν πολλά που θα μπορούσε κανείς να πει, προτιμώ να κλείσω εδώ αυτό το σημείωμά μου για να μην γίνομαι κουραστικός.
