(Αναδημοσίευση με μετάφραση από: FALKVINGE & CO. on INFOPOLICY, “The First Ten Years of the Pirate Party: Lessons Learned and Road Ahead”, RICK FALKVINGE)
Ακριβώς πριν από δέκα χρόνια, την 1η Ιανουαρίου του 2006 στις 20:30 CET η ώρα, το Σουηδικό και πρώτο Κόμμα Πειρατών ξεκίνησε από εμένα ανεβάζοντας έναν κακάσχημο δικτυακό τόπο. Από τότε, παραδώσαμε την απόδειξη της ύπαρξης μας στις 7 Ιουνίου του 2009 και από τότε το κίνημα αυξήθηκε ραγδαία. Δεν είχαμε πάντα επιτυχίες και είναι σημαντικό να είμαστε ταπεινοί και να κάνουμε μια μικρή αναδρομή.
Η επιλογή της 1ης Ιανουαρίου δεν ήταν μια συμβολική ημερομηνία, καθώς έγινε από ανάγκη. Είχα φτιάξει τον κακάσχημο ιστότοπο κατά τη διάρκεια των διακοπών Yule και είχα μια συνηθισμένη μέρα στη δουλειά την επόμενη μέρα, γι' αυτό έπρεπε απλά να το ανεβάσω τότε online αμέσως μόλις το ετοίμαζα, γιατί μετά δεν θα είχα καθόλου χρόνο. Αλλά μόλις έγινε γνωστό αμέσως ξεκίνησε μια ασταμάτητη χιονοστιβάδας. Όχι, σβήστε το αυτό. Ήταν μια κατολίσθηση.
Από εκεί, ήμουν επικεφαλής στο Κόμμα Πειρατών Σουηδίας (Piratpartiet) για την πρώτη πενταετία, στοχεύοντας στην κύρια αποστολή του να δείξουμε ότι οι ακτιβιστές μπορούμε να κατέβουμε στον πολιτικό στίβο και καταφέραμε να εκλεγούμε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 7 Ιουνίου 2009, υπό την ηγεσία μου. Ήταν μια τεράστια νίκη που δείχνει ότι η γενιά του διαδικτύου δεν πρέπει να ανεχτεί τις μαλακίες των υπεύθυνων για την χάραξη της πολιτικής, αλλά ότι θα μπορούσε να κατέβει στις εκλογές και να πετάξει έξω τους γεννημένους πριν την έλευση του διαδικτύου από το αραλίκι τους στις θέσεις που στρογγυλοκάθονται. Πολλές άλλες επιτυχίες από τα Κόμματα Πειρατών σε άλλα μέρη του κόσμου ακολούθησαν. Αποσύρθηκα πριν από πέντε χρόνια, πέντε χρόνια μετά την ίδρυση του κόμματος, επιλέγοντας να ασχοληθώ ως ένας πλήρους απασχόλησης ευαγγελιστής της διεθνούς ελευθερίας, κάτι που εξακολουθώ να απολαμβάνω να κάνω έως και σήμερα. Εκείνη την εποχή, επίσης ανανέωσα αυτό εδώ το blog εντελώς (και θα το αναδιοργανώσουμε ακόμη μια φορά τις επόμενες ημέρες σε μια νέα μορφή και πάλι).
Η Αποστολή
Είμαστε σε ένα σταυροδρόμι όσον αφορά την τεχνολογία των πληροφοριών: ποιος την ελέγχει; Εάν η απάντηση είναι “η κυβέρνηση”, είμαστε σε μια κατάσταση μιας κοινωνίας του Μεγάλου Αδελφού τόσο φρικτής που ακόμα και τα τα βιβλία του 1950 που προσπαθούν να την περιγράψουν, θα απορριφθούν ως εντελώς μη ρεαλιστικά. Από την άλλη πλευρά, αν η απάντηση είναι “οι πολίτες”, είμαστε σε μια κατάσταση για μια πιο καινοτόμο, δημιουργική και διαφανή κοινωνία από ότι υπήρξε ποτέ πριν. Υπάρχουν τεράστιες αξίες που διακυβεύονται εδώ.
Λίγο πολύ, όλες οι κατεστημένες εξουσίες αγωνίζονται για να πάρουν τον έλεγχο του διαδικτύου. Αν και αυτό είναι ένα πρόβλημα που μπορεί να λυθεί μια και έξω μόλις η γενιά του διαδικτύου πάρει στα χέρια της την εξουσία σε σχετικά μεγάλη κλίμακα, διατρέχουμε τον κίνδυνο μέχρι τότε να ζούμε ήδη μέσα σε μια κοινωνία του Μεγάλου Αδελφού που θα λειτουργεί χωρίς την αμφισβήτησή της από τέτοιες μελλοντικές εξουσίες. Η αποστολή μας ήταν -και είναι- ως εκ τούτου, να οικοδομήσουμε μια γέφυρα ελευθερίας μεταξύ του σήμερα και της στιγμής που η γενιά του διαδικτύου θα έρθει στην εξουσία σε μια ευρεία κλίμακα. Για να γίνει αυτό θα χρειαστούν περίπου 30 με 40 χρόνια (και τα 10 έχουν ήδη περάσει). Βασικά, η αποστολή μας ήταν και είναι να αποτρέψουμε την δημιουργία μιας δυστοπίας που θα χρειαστούν αιώνες για να την αναιρέσουμε.
Τι Έχουμε Μάθει
Έχουμε μεγαλώσει και έχουμε καταφέρει να εκλεγούμε σε Σουηδία και σε Γερμανία, καθώς επίσης και έχουμε γίνει θύματα της ίδιας μας της επιτυχίας εκεί (περισσότερα για αυτό αργότερα). Έχουμε σχεδόν καταφέρει να μπούμε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από την Τσεχική Δημοκρατία το 2014. Αυτή τη στιγμή έχουμε εκλογικό ποσοστό στις δημοσκοπήσεις στο 30% και πλέον στην Ισλανδία, κάτι που καθιστά δυνατή την περίπτωση να καθίσουμε μέχρι και στο Πρωθυπουργικό Γραφείο εκεί, μετά τις εκλογές που θα γίνει την άνοιξη του 2017 (αν και αυτή μου η πρόταση είναι καθαρά μια εντελώς δικιά μου πρόβλεψη, δεν ξέρω πιο είναι το παιχνίδι τακτικής που θα ακολουθήσει η ισλανδική ομάδα και τι έχει κατά νου, μιλάω για το Πρωθυπουργικό Γραφείο καθαρά και μόνο βασιζόμενος πάνω στους αριθμούς - το Píratar, το Κόμμα Πειρατών της Ισλανδίας, είναι το μεγαλύτερο κόμμα εκεί και με μεγάλη διαφορά). Μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι και άλλες ομάδες σε διάφορες χώρες έχουν καταφέρει να κάνουν βήματα και κινήσεις που σπρώχνουν το κίνημα στο σύνολό του προς τα εμπρός, καθιστώντας το και συνολικά βιώσιμο.
Έχουμε μάθει το πώς μπορούμε να εκλεγούμε. Όχι, σβήστε το αυτό. Έχουμε μάθει το πώς να αξίζουμε για να εκλεγούμε. Υπάρχει μια ισχυρή διαφορά. Αλλά δεν έχουμε μάθει να αξίζουμε για να επανα-εκλεγούμε, ακόμα. Πρέπει να είμαστε ταπεινοί σε αυτό το σημείο.
Αλλά το πιο σημαντικό πράγμα που έχουμε μάθει είναι ότι δεν χρειάζεται να δεχτούμε κατασταλτικούς νόμους, αλλά ότι είναι απολύτως δυνατό να εκλεγούμε και να καταφέρουν να πετάξουμε έξω τους ψηφιακά αναλφάβητους.
Τι Έχουμε Καταφέρει
Υπάρχουν πολλά να πούμε για το τι έχουμε καταφέρει σε αυτή τη δεκαετία. Για αρχή, το κίνημα είναι δέκα χρονών σήμερα και είμαστε στη δεύτερη θητεία μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτό το είδος της επιτυχίας συνορεύει με το εντελώς αδύνατο.
Φέραμε μια ριζοσπαστική πρόταση μεταρρύθμισης στο μονοπώλιο των πνευματικών δικαιωμάτων, στο να γίνει η επικρατούσα τάση -η πλατφόρμα του Κόμματος Πειρατών είναι πλέον αναπόσπαστο μέρος της πλατφόρμας της ομάδας των Κομμάτων των Πρασίνων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Σταματήσαμε το “Three Strikes” και το κάναμε να είναι παράνομο σε όλη την Ευρώπη, ματαιώνοντας έτσι τα σχέδια της βιομηχανίας των πνευματικών δικαιωμάτων στην προσπάθεια τους να θέσουν ένα δίχτυ αποκλεισμού εκατοντάδων χιλιάδων ατόμων.
Παίξαμε βασικό ρόλο στο σταμάτημα της ACTA, εργαζόμενοι από το εσωτερικό του Κοινοβουλίου, ενώ οι Anonymous και άλλοι ακτιβιστές έκαναν συλλαλητήρια σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις.
Τέλος, υπάρχει η έκθεση “Reda report”, στην οποία η Julia Reda -η Πειρατίνα Ευρωβουλευτής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από την Γερμανία- επιφορτισμένη με την επίσημη αξιολόγηση του τι λειτουργεί και του τι δεν λειτουργεί στη νομοθεσία του μονοπωλίου των πνευματικών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έγραψε μια έκθεση σχετικά με το θέμα και κατάφερε να πάρει την έγκριση από το Κοινοβούλιο σχεδόν στο σύνολό της. Αν κάποιος μου έλεγε πριν από μια δεκαετία ότι, ένας πειρατής θα ήταν επισήμως υπεύθυνος για την αξιολόγηση του μονοπωλίου των πνευματικών δικαιωμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μετά την ίδρυση του Κόμματος Πειρατών, είναι σίγουρο ότι δεν θα τον πίστευα (με τίποτα όμως). Αλλά αυτό είναι που έχουμε κάνει τελικά.
Τι Έχει Αλλάξει Μέσα Σε Δέκα Χρόνια
Δυστυχώς λίγα έχουν αλλάξει μέσα σε αυτά τα δέκα χρόνια, στην πραγματικότητα.
Τα smartphones έχουν έρθει, έτσι ώστε τα εργαλεία να έχουν μετακινηθεί από το γραφείο στην παλάμη μας. Το streaming έχει έρθει (Pandora, Spotify, Netflix) και με κάποιον τρόπο, κάπως, έχουν εκτοπίσει το torrenting ως τον μηχανισμό παράδοσης πολυμέσων, ως την βασική επιλογή. Οι άνθρωποι δεν κάνουν πια torrent στην μουσική, αλλά σίγουρα κάνουν ακόμα torrent σε ταινίες και σε τηλεοπτικές εκπομπές.
Από την άλλη, τα επιχειρήματα από τη βιομηχανία των πνευματικών δικαιωμάτων παραμένουν τα ίδια χαζά επιχειρήματα που ακούγαμε και το 2003. Αυτό που έχουμε καταφέρει να κάνουμε σε αυτό το διάστημα είναι να καταρρίψουμε τις χειρότερες ανοησίες τους (κυρίως την ACTA). Παραμένει ακόμα παράνομο να χρησιμοποιήσεις την δική σου ιδιοκτησία, είναι ακόμα παράνομο να μοιραστείς ενδιαφέροντα πράγματα με τους φίλους σου, είναι ακόμα παράνομο να κάνεις τα πιο προφανή καλά πράγματα, μόνο και μόνο επειδή οι παλιές ξεπερασμένες βιομηχανίες δεν το θέλουν ή δεν τους αρέσει. Αυτό είναι ηλίθιο.
Αστειευόμουν προχθές λέγοντας για το πως είναι δυνατό να ξαναδημοσιεύω σχεδόν το 90% των άρθρων που υπάρχουν εδώ σε αυτό το blog και αυτά θα εξακολουθούν να είναι, κατά περίπτωση, τόσο εμπεριστατωμένα όσο και την ημέρα που γράφτηκαν.
Αυτό δεν σημαίνει ότι έχουμε αποτύχει. Αυτό σημαίνει ότι η πάλη για την εξουσία είναι τουλάχιστον σε στασιμότητα και ότι πριν εμφανιστούμε εμείς οι Πειρατές, τα πράγματα πήγαιναν προς την λάθος κατεύθυνση και πολύ γρήγορα.
Σκληρά μαθήματα: Υπέρ-εφαρμοζόμενη Δημοκρατία
Ένα από τα πιο ακριβά μαθήματα ήταν πάνω στην κατανόηση της δημοκρατίας, τι είναι καλό και πότε να μην το παρακάνουμε. Το Κόμμα Πειρατών της Σουηδίας και της Γερμανίας και τα δύο απέτυχαν σε αυτό το σημείο. Έχω περιγράψει αυτό που συνέβη στο Κόμμα Πειρατών της Σουηδίας αναλυτικά στο κεφάλαιο επτά του Swarmwise, αλλά για να μην πολυλογώ, δημιουργήσαμε ένα τμήμα νεολαίας για να πάρουμε κυβερνητικές επιχορηγήσεις και έπρεπε να το διαρθρώσουμε με τέτοιο τρόπο που ήταν σε πλήρη αντίθεση με την διαδικτυακή σκέψη. Αυτό ήταν μια προαναγγελία καταδίκης σε θάνατο, ακριβώς τότε και εκεί. Από τη στιγμή που έγινε, οι αξίες της αντι-διαδικτυακής σκέψης σταδιακά κατέλαβαν πάνω από την αποκεντρωμένη swarmthink του κύριου κόμματος και η οργάνωση σταδιακά γραφειοκρατικοποιήθηκε, έδιωξε τους ακτιβιστές και τους ανθρώπους που καθοδηγούνται από το στυλ της τεχνολογίας, που χτίζουν, κάνουν και καθοδηγούν με το παράδειγμα και χάθηκε η ικανότητα της επίτευξης στόχων. Πήγε από το να είναι ένας οργανισμός που επιβράβευε τον καλύτερο ακτιβισμό, στο να είναι ένας οργανισμός που επιβράβευε τα καλύτερα διαδικαστικά κόλπα. Δύσκολο να το ανακτήσουμε από εκείνο το σημείο και μετά.
Η Γερμανία είχε μια παρόμοια ιστορία. Έπρεπε να οργανωθεί με έναν ορισμένο (ντεμοντέ) τρόπο, ώστε να μπορεί να δεχθεί επιχορηγήσεις. Μεγαλώνοντας με ρυθμό ρεκόρ, ήταν αδύνατο να κρατήσει τις αρχικές του αξίες όταν τα μέλη που ψηφίζουν δεκαπλασιάστηκαν και όταν ο καθένας έφερε το αγαπημένο του πρότζεκτ για να γίνει μέρος της βασικής γραμμής του κόμματος. Με απλά λόγια, δεν ήταν δυνατόν να κρατηθεί ένα βασικό άστρο καθοδήγησης της πραγματικά ελεύθερης ιδεολογίας της πληροφόρησης. Δύο παρατάξεις -οι φιλελεύθεροι και οι αριστεροί- αποκρυσταλλώθηκαν εντός και το Κόμμα Πειρατών Γερμανίας άρχισε να μειώνεται από εκεί και πέρα, έχοντας καταφέρει να δει πριν μέχρι και 13% σε εθνικές δημοσκοπήσεις (το οποίο δεν είναι και μικρό κατόρθωμα σε μια μεγάλη χώρα όπως η Γερμανία).
Το μάθημα εδώ είναι ότι η δημοκρατία δεν είναι μια λύση που ταιριάζει παντού και σε όλα τα επίπεδα. Είναι κατασκευασμένη ως μια δικλείδα ασφαλείας σε επίπεδο έθνους-κράτους και το κύριο όφελος της είναι ότι αντικαθιστά ένα καθεστώς πριν ξεσπάσει μια βίαιη επανάσταση. Αλλά σε επίπεδο οργάνωσης, είναι ένα μέσο που δίνει ευκολία στο να ξεφεύγουν από τους κανόνες ενός ηγέτη με τον οποίο δεν συμφωνούν -απλά μπορείς να πας κάπου αλλού. Λαμβάνοντας αυτό το σκεπτικό στα άκρα, η δημοκρατία δεν είναι το πώς μπορείς να τρέξεις μια οργάνωση όταν η συμμετοχή είναι εθελοντική εξ' αρχής, γιατί δημιουργεί χαμένους εξ ορισμού από την ίδια την διαδικασία και οι χαμένοι είναι δυσαρεστημένοι άνθρωποι που απεμπλέκονται. Υπάρχουν πολύ καλύτεροι τρόποι για να τρέξουν αυτές τις οργανώσεις.
Είναι δύσκολο να μην δούμε τα δύο πιο επιτυχημένα πρότζεκτ ανοιχτού κώδικα σε αυτό το σημείο: το Linux (the kernel) και την Wikipedia. Σε κανένα από αυτά δεν ψηφίζουν, ποτέ. Στο Linux συζητούν μέχρι ένα τεχνικό πλεονέκτημα να είναι προφανές για κάθε επιλογή και αν δεν μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία, ο Torvalds αποφασίζει. Στην Wikipedia συζητούν μέχρι να διαπιστωθεί το τι κάνει καλύτερο την εγκυκλοπαίδεια. Υπάρχει κάτι πολύ σημαντικό για να μάθουμε εδώ, αναμιγνύοντας το με τη δική μας εμπειρία: ενώ η δημοκρατία είναι προτιμότερη σε επίπεδο έθνους-κράτους, όπου δεν μπορεί να εφαρμοστεί ο νόμος Law of Two Feet, κατάφωρα υπέρ-εφαρμόστηκε στις αρχές της δεκαετίας των Πειρατικών Κομμάτων κατά τέτοιο τρόπο που να απεμπλακεί τα άτομα με ένα τεράστιο κόστος.
Γιατί, λοιπόν, έχουμε υπέρ-εφαρμόσει την δημοκρατία με τον τρόπο αυτό στις αρχές της δεκαετίας των Πειρατικών Κομμάτων; Επειδή, βασικά, δεν ξέραμε κανέναν άλλο τρόπο για να τα οργανώσουμε. “Όλοι οι άλλοι το έκαναν έτσι”. Ήταν ένα πολύ ακριβό μάθημα, αλλά έχουμε μάθει σταδιακά να εφαρμόζουμε διαδικτυακή οργάνωση σε νέες πολιτικές οργανώσεις. Έγραψα ένα βιβλίο (link is external) για αυτό αργότερα.
Μένοντας Πιστοί στην Ιδεολογία, Ακόμα και Όταν Αυτή Είναι Ενοχλητική
Είμαστε πρωταθλητές της ελευθερίας του λόγου. Αυτό σημαίνει ότι επιτρέπουμε το γυμνό στις Ηνωμένες Πολιτείες και την ομιλία μίσους στη Γερμανία, για παράδειγμα, παρά το γεγονός ότι είναι πολιτικά άβολο και σχεδόν ταμπού. Στην πραγματικότητα, πηγαίνουμε και πιο πέρα από το απλό “επιτρέπουμε” σε αυτές τις εκφράσεις, αλλά με την μανιώδη μας υπεράσπισή τους, καλούμε τους ανθρώπους που θέλουν να περιορίσουν την ελευθερία του λόγου ότι δεν έχουν κανένα ηθικό στήριγμα για να σταθούν πάνω του. Κατακρημνίζουμε τέτοιους πολεμιστές της ηθικής από τα ψηλά άλογα πάνω στα οποία προσποιούνται ότι κάθονται και ιππεύουν, και αυτό το κάνουμε σε κοινή θέα. Έχουμε αποτύχει να το κάνουμε αυτό λόγω κάποιου φόβου δημόσιας αποδοκιμασίας, και αυτό έρχεται πίσω σε μας δαγκώσει λίγο πολύ σχεδόν κάθε φορά. Υπάρχουν και πολλά άλλα παραδείγματα. Αν δεν έχεις την ελευθερία του λόγου, δεν έχεις επίσης και καμία από τις άλλες ελευθερίες. Είναι ακριβώς επειδή η σκέψη είναι ταμπού και πρέπει να αμφισβητηθεί.
Έχουμε μόλις ξεκινήσει. Ο μέσος χρόνος για ένα νέο κόμμα να καταφέρει να εκλέξει ένα άτομο είναι της τάξης των 25 ετών. Έχουμε πολλά ακόμα μπροστά μας. Αλλά γαμώτο, τι υπέροχη βόλτα ήταν το πέρασμα αυτών των δέκα χρόνων.
