Aμεση ψηφιακή δημοκρατία

[dekos]

Η ιδέα για άμεση ψηφιακή δημοκρατία είναι σίγουρα η πιο ενδιαφέρουσα προοπτική για την εξέλιξη του πολιτικού συστήματος. Φυσικά υπάρχουν διάφορα θέματα που πρέπει να εξετάσουμε.

1. Υπάρχει η δυνατότητα για όλους να ασχολούνται με όλα τα θέματα; Υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν τις γνώσεις να το διαχειριστούν τεχνικά, άνθρωποι που δεν έχουν πρόσβαση σε υπολογιστή- διαδίκτυο και, δυστυχώς, είναι η πλειοψηφία του πληθυσμού. Ακόμα και αυτοί που έχουν την τεχνική δυνατότητα δεν έχουν πάντα τον χρόνο να ενημερωθούν πλήρως για όλα τα θέματα, ώστε να αποφασίσουν την στάση τους.
Αυτό μπορεί να λυθεί εύκολα με ένα μικτό σύστημα. Το μοντέλο είναι σχετικά απλό. Ο καθένας έχει την δυνατότητα να αναθέσει την διαχείριση της ψηφιακής ψήφου του σε κάποιο άλλο πρόσωπο, κόμμα, οργάνωση ή συλλογικότητα που θεωρεί ότι οι απόψεις της ταυτίζονται με τις δικές του και εμπιστεύεται ότι θα κάνει ορθή διαχείριση της. Μπορεί όμως οποιαδήποτε στιγμή να αποσύρει την ανάθεση και να διαχειριστεί μόνος του την ψήφο του ή να την αναθέσει αλλού, είτε για ένα συγκεκριμένο θέμα, είτε για συγκεκριμένη χρονική περίοδο είτε για πάντα. Μπορούν επίσης να διαμορφωθούν ειδικές δημόσιες υπηρεσίες στις οποίες να απευθύνονται οι ψηφιακά αναλφάβητοι για να κάνουν αυτές τις διαδικασίες.
Σίγουρα πάντως δεν πρέπει να αποτελέσουν οι ψηφιακά αναλφάβητοι άλλοθι για την απόρριψη της προοπτικής.

2. Πόσο ασφαλές μπορεί να είναι ένα τέτοιο σύστημα;
Όσο ασφαλές είναι το διατραπεζικό ηλεκτρονικό σύστημα, το παγκόσμιο σύστημα μεταφοράς κεφαλαίων και κάθε άλλο δίκτυο οικονομικών συναλλαγών μέσω των οποίων διακινούνται τρισεκατομμύρια και καθορίζει την μοίρα ανθρώπων, κρατών και λαών. Το ότι υπάρχει θέμα ασφάλειας δεν μας εμποδίζει να το χρησιμοποιούμε και να δεχόμαστε να καθορίζει τις ζωές μας. Η τεχνολογία μπορεί να δώσει λύσεις. Υπάρχει βέβαια θέμα προσωπικών δεδομένων και ανωνυμίας, αλλά η τεχνολογική εξέλιξη μπορεί να δώσει λύσεις και σε αυτό.

3. Έχουν δικαίωμα όλοι να έχουν άποψη και να αποφασίζουν, να συμμετέχουν στην διαχείριση της εξουσίας; Υπάρχουν άνθρωποι ιδιοτελείς, ψυχικά ή πνευματικά διαταραγμένοι, κολλημένοι σε ιδεοληψίες και άνθρωποι απλώς ηλίθιοι. Όλοι αυτοί θα έχουν το ίδιο δικαίωμα με τους υπόλοιπους να συνδιαμορφώσουν τις αποφάσεις;
Αυτό είναι ένα θεμελιώδες θέμα της δημοκρατίας. Ούτως ή άλλως αυτοί οι άνθρωποι ψηφίζουν και εκλέγουν και τώρα τους αντιπροσώπους τους (που συνήθως είναι ίδιοι με αυτούς) και καθορίζουν την πολιτική πορεία της χώρας. Κάθε προσπάθεια να αποκοπούν από την διαδικασία λήψης αποφάσεων οδηγεί σε καταστρατήγηση των βασικών αρχών της δημοκρατίας και σε ολοκληρωτισμούς.
Υπάρχει όμως η δυνατότητα να περιοριστεί η επιρροή τους. Ένα διευρυμένο νομικό σύστημα ποινών στέρησης πολιτικών δικαιωμάτων συνδεδεμένο με πράξεις που υποδηλώνουν έλλειψη κοινωνικής –πολιτικής συνείδησης μπορεί να βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση. Για παράδειγμα κάποιος που παρκάρει το αυτοκίνητο του σε μπάρα αναπήρων να μπλοκάρεται η ψήφος του για ένα μήνα. Κάποιος που παίρνει φακελάκι ή κλέβει την εφορεία για πέντε χρόνια κτλ με αντίστοιχες προσαυξήσεις για υποτροπή. Αν εφαρμοστεί σωστά ένα τέτοιο σύστημα μπορεί να περιορίσει σημαντικά την επιρροή τους.

4. Μπορεί ένα τέτοιο σύστημα να καταργήσει ολοκληρωτικά την κυβέρνηση και τους ανθρώπους εξουσίας;
Η απάντηση είναι απόλυτα όχι. Μπορεί να αντικαταστάσει σε σημαντικό βαθμό, αν όχι ολοκληρωτικά την νομοθετική εξουσία, αλλά όχι την εκτελεστική. Μπορεί όμως να αποτελέσει έναν ισχυρότατο μηχανισμό ελέγχου της εκτελεστικής εξουσίας και να αποτρέψει αυθαιρεσίες. Θα μετατρέψει την κυβέρνηση από απόλυτο άρχοντα της χώρας σε διαχειριστή της λαϊκής βούλησης

5. Ένα τέτοιο σύστημα θα οδηγήσει σε κατάργηση των πολιτικών κομμάτων;
Όχι, αλλά θα αλλάξει τελείως τις δομές, την λειτουργία και τη φυσιογνωμία τους. Τα κόμματα είναι (σε έναν ιδεατό κόσμο) πολιτικές συλλογικότητες που παράγουν και προωθούν πολιτική, και όχι συμμορίες προώθησης προσωπικών συμφερόντων της ηγεσίας ή των μελών τους. Ίσως μια τέτοια εξέλιξη να τα οδηγήσει σε επαναπροσδιορισμό και εξορθολογισμό.

6. Μπορεί ένα τέτοιο σύστημα να παίρνει αποφάσεις για όλα τα θέματα;
Και πάλι η απάντηση είναι όχι. Θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περιορισμού της προστασίας μειονοτήτων δεν μπορεί να θέτονται σε ψηφοφορία. Επίσης δημοσιονομικά -οικονομικά θέματα θα πρέπει να θέτονται μόνο με τρόπο που να εξασφαλίζει την χρηματοδότηση παροχών.

Προσωπικά θεωρώ ότι αυτό θα είναι ούτως ή άλλως το μέλλον, όταν η τεχνολογία δώσει λύσεις στα τεχνικά θέματα (κάτι που θα συμβεί σύντομα καθώς μεγάλα μυαλά εργάζονται σε αυτό ήδη) και ο κόσμος συνειδητοποιήσει ότι έχει αυτή τη δυνατότητα, θα το διεκδικήσει και θα το κερδίσει παρά την αντίδραση των πολιτικών ολιγαρχιών.